İşletim Sistemleri Türleri (Single Task, Multitask ve RTOS)
İşletim sistemleri, sistem kaynaklarının (İşlemci, Bellekler, Harddisk, Giriş/Çıkış birimleri...) yönetimini gerçekleştiren ve kullanıcılar arasında bu kaynakları paylaştıran yazılım sistemleridir. Aynı zamanda bu kaynakların rahat bir şekilde kullanılabilmesi için kullanıcıya grafik bir arayüz de sunabilir (GUI). İşletim sistemleri görev işleme tarzlarına göre türlere ayrılır.
Bir işletim sisteminde, birden çok görev "aynı anda" işleme alınabiliyorsa o işletim sistemine çoklu görev işletim sistemi denir. Bu aslında bir görev sonlandırılmadan başka bir görevin işletime alınabilmesi anlamına gelir. Bu durum sistem kaynaklarının görevler arasında sırası ile ve eş zamanlı olarak paylaştırılabilmesini gerektirir.
Aslında görevler genelde "aynı anda" çalıştırılmaz. Mikroişlemcilerin çok hızlı bir şekilde işlem yapabilme kabiliyeti kullanılarak sanki aynı anda işleniyormuş gibi bir ilüzyon yaratılır. Sistemde gerçekleştirilecek tüm görevler bir kuyruğa sokularak, anahtarlama algoritmalarıyla yardımıyla hepsine bir miktar zaman ayrılacak şekilde programlanır. Böylece siz bir yandan Word belgesi düzenlerken, bir yandan da müzik dinleyebilirsiniz. Sistemde o anda gerçekleştirilen göreve ara verilerek başka bir görevin gerçekleştirilmesine "Interrupt" denir.
Böyle işletim sistemlerinde çalıştırılacak bütün görevlerin RAM, ROM gibi sistem belleği üzerinde olması gerekir.
Multitasking işletim sistemlerine örnek olarak Windows, Linux Dağıtımları ve MacOS verilebilir.
Kullanım alanlarına örnek olarak uydu alıcıları verilebilir. Bu cihazlar gelen sinyali anında okuyup işleyebilmeli ve gösterilmeye hazır hale getirmelidir. Herhangi bir gecikme ses ve görüntüde bozulmalara neden olacaktır.
Bu sistemlere örnek olarak LynxOS, RTLinux ve Windows CE verilebilir.
Tek Görevli İşletim Sistemleri
By tür işletim sistemlerinde aynı anda ancak tek bir görevi gerçekleştirmek mümkündür. Bu türün en güzel örneği DOS işletim sistemidir. Bütün sistem kaynakları aynı anda tek bir görev tarafından kullanılır. Sistem hafızasında bu göreve ait bilgiler bulunur. Bazen kısıtlı sistem kaynaklarının gerektirdiği bir durumdur.
Bazı DOS işletim sistemi türleri 640 KB hafıza adresleyebilmekteydi.
Çoklu Görev (Multitasking) İşletim Sistemleri
Bir işletim sisteminde, birden çok görev "aynı anda" işleme alınabiliyorsa o işletim sistemine çoklu görev işletim sistemi denir. Bu aslında bir görev sonlandırılmadan başka bir görevin işletime alınabilmesi anlamına gelir. Bu durum sistem kaynaklarının görevler arasında sırası ile ve eş zamanlı olarak paylaştırılabilmesini gerektirir.
Aslında görevler genelde "aynı anda" çalıştırılmaz. Mikroişlemcilerin çok hızlı bir şekilde işlem yapabilme kabiliyeti kullanılarak sanki aynı anda işleniyormuş gibi bir ilüzyon yaratılır. Sistemde gerçekleştirilecek tüm görevler bir kuyruğa sokularak, anahtarlama algoritmalarıyla yardımıyla hepsine bir miktar zaman ayrılacak şekilde programlanır. Böylece siz bir yandan Word belgesi düzenlerken, bir yandan da müzik dinleyebilirsiniz. Sistemde o anda gerçekleştirilen göreve ara verilerek başka bir görevin gerçekleştirilmesine "Interrupt" denir.
Böyle işletim sistemlerinde çalıştırılacak bütün görevlerin RAM, ROM gibi sistem belleği üzerinde olması gerekir.
Multitasking işletim sistemlerine örnek olarak Windows, Linux Dağıtımları ve MacOS verilebilir.
Gerçek Zamanlı (Real Time) İşletim Sistemleri
Bilgisayarların kullanıldığı bazı alanlarda görevlerin kısıtlı zaman zarfında gerçekleştirilmesi kritik önem taşır. Bu işletim sistemlerinde amaç belirlenen görevin istenen süre içinde gerçekleştirilmesini sağlamaktır. Daha çok donanıma bağlı kritik uygulamalarda, sistem kontrolünü sağlamak için kullanılır.Kullanım alanlarına örnek olarak uydu alıcıları verilebilir. Bu cihazlar gelen sinyali anında okuyup işleyebilmeli ve gösterilmeye hazır hale getirmelidir. Herhangi bir gecikme ses ve görüntüde bozulmalara neden olacaktır.
Bu sistemlere örnek olarak LynxOS, RTLinux ve Windows CE verilebilir.
Yorumlar
Yorum Gönder
Sitemize herkes yorum yapabilir. Eğer kayıt olmadan yorum yapmak istiyorsanız, listeden 'Anonim'i seçin.