DNS Server nedir? Ne işe yarar?

DNS sunucusu internet sitelerine ait IP adreslerini ve onlarla ilişkilendirilen alan adlarını içeren bir veritabanı barındıran bilgisayarlardır. Ağ üzerindeki bilgisayarlar sitelere ya da diğer bilgisayarlara ulaşmak istediklerinde bu DNS sunucuları aracılığı ile site isimlerini IP adresine dönüştürür böylece siteler ile haberleşmeleri mümkün hale gelir.

Neden DNS sunucularına ihtiyacımız var?

Kısacası DNS sunucuları Facebook'a, adres satırına 185.60.216.35 yazmak yerine facebook.com yazarak ulaşabilmenizi sağlar. DNS sunucuları kullanıcıların hayatını kolaylaştırır.

Bilgisayar ağ sistemleri üzerinde çalışan cihazlar birbirleri ile IP adresleri kullanılarak haberleşirler. Bilgisayarınız ya da herhangi bir ağa üzerindeki cihaz internete bağlandığı anda DHCP sunucusu ismi verilen sistemler tarafından otomatik olarak geçerli ağ içinde haberleşirken kullanabilecekleri bir IP adresi atanır. Diğer bilgisayarlar da bu ip adresini kullanarak bu cihazlara bilgi gönderebilir ya da onlardan bilgi isteyebilir.

Web üzerinde herhangi bir siteye gitmek istediğinizde, aslında o siteyi çalıştıran bilgisayardan web sayfasını istemiş olursunuz. Bu bilgisayarlar da ağa bağlı olduğuna göre bunlara ait bir IP adresi bulunmaktadır. Evlerimizde kullandığımız cihazların kullandığı ip adreslerinden farklı olarak bu internet sitelerine atanan ip adresleri Static IP olarak adlandırılır. Static IP'ler o bilgisayara hastır ve otomatik olarak değişmezler.

Ancak kullanıcılar açısından internet sitelerine ulaşırken sitenin IP adresini yazmak pratik değildir. Durum böyle olsaydı, erişmek istediğiniz tüm sitelerin IP adreslerini biliyor olmanız gerekirdi. Sadece Google'a ulaşmak için adres satırına (216.58.206.174) yazmanız gerektiğini ve bu rakamı her seferinde hatırlamanız gerektiğini düşünün? Pek eğlenceli olmayabilirdi.

İşte bu noktada yardımımıza DNS sunucuları koşuyor. DNS'in açılımı Domain Name System yani Alan Adı Sistemidir. Bu sistemler internet sitelere atanmış numaraları belirlenmiş isimlerle eşleştirirler. Bir çeşit telefon defteri gibi düşünün. Böylece siz ulaşmak istediğiniz sitenin alan ismini yazıyorsunuz ve arkaplanda bu ismin, DNS sunucuları tarafından IP adresi karşılığı bulunarak site ile haberleşmenizi sağlıyor.

Sistem nasıl çalışıyor?

Internet üzerinde çalışan cihazlar ve İnterneti sağlayan ağ elemanları (bilgisayarlar, modemler, vs..) kendi içinde DNS Cache yani bir DNS önbelleği barındırırlar. Böylece bir kez öğrenilen IP adresi her seferinde tekrar çevrilmesi gerekmemesi için hafızada tutulmuş olur. Bu hafızada bulunmayan isimler ise İnternet üzerinde bulunan DNS sunucularına sorularak IP karşılığı bulunur ve hafızaya eklenir. Daha sonraki sorgularda artık adres bilindiği için tekrar DNS sunucularına sorulması gerekmez.

Her DNS sunucusu dünyadaki tüm internet sitelerine ait IP adreslerini barındırmaz. Hiyerarşik bir sistem bulunur. Bir DNS sunucusuna adresini bilmediği bir isim sorulursa, sunucu bu sorguyu daha üst düzeydeki bir DNS sunucusuna aktarır. IP karşılığı bulununcaya kadar bu işlem tekrarlanır.

Ağa bağlandığınızda internet servis sağlayıcınız modeminize kendi DNS sunucularının IP adresini gönderirler. Böylece modem daha sonraki DNS sorgularını kendi hafızasında bulamadığında, ilk olarak bu sunuculara sorar. Ancak isterseniz kullanacağınız DNS sunucularını değiştirebilirsiniz. Örnek olarak cihazlarınızı GoogleDNS, ya da OpenDNS gibi sunucularını kullanacak şekilde konfigüre edebilirsiniz. Bu noktadan sonra bilgisayarınız bilmediği adresleri seçtiğiniz DNS hizmetinden öğrenecektir. 

DNS sunucular günümüzde bazı ek görevler de yerine getirmektedir. Bu görevler arasında siteleri güvenlik tehditlerine karşı tarayarak güvenliğinizi sağlamaya çalışır ve sizi virüslerden korur.